Do Ingreso Mínimo Vital levaba falándose semanas, meses, anos incluso con distintas denominacións. E agora é xa algo oficial, trala súa publicación no BOE. Arredor desta prestación xorden múltiples preguntas que o Ministerio de Sanidade publicou na súa web sobre medidas urxentes de ámbito social para afrontar as repercusións da crise sanitaria. Segundo o Estado, o IMV é unha axuda que “veu para quedar” como un colchón económico co que as familias con menos recursos sempre van poder contar e que, ademais, será compatible coas rendas obtidas do traballo -sempre dentro duns limiares- de cara a incentivar a busca de emprego. As solicitudes poden tramitarse desde o 15 de xuño a través da Seguridade Social e todas aquelas que se rexistren até o 15 de setembro e cumpran os requisitos terán efecto retroactivo con data 1 de xuño. Nos seguintes parágrafos reproducimos as FAQ’s máis comúns sistematizadas polo Ministerio de Inclusión, Seguridade social e Migracións. Ademais tamén se pode acceder en liña a un simulador de canto nos correspondería de IMV.
En que consiste esta axuda social?
O Ingreso Mínimo Vital é unha prestación non contributiva da Seguridade Social que garante uns ingresos mínimos a quen carece deles. Defínese, segundo o Goberno do Estado, como “un dereito subxectivo da cidadanía” que se recibirá sempre que se cumpran os requisitos de acceso, como ocorre co dereito á pensión de xubilación ou a prestación por desemprego, por exemplo. Por tanto, garántese que esta “rede de seguridade” vai estar dispoñible para quen a necesite.
Cal será a cantidade percibida?
A renda garantida será de 462 euros ao mes para unha persoa adulta que viva soa. Cando se trate dunha unidade de convivencia esta cantidade incrementarase en 139 euros ao mes por cada persoa adicional, adulta ou menor, ata un máximo de 1.015 euros ao mes. Ademais, para as familias monoparentais, engádese un complemento de 100€.
No cadro seguinte pódense observar os casos máis habituais:
|
RENDA GARANTIDA (€/MES) |
Nº PERSOAS ADULTAS |
|||
|
1 |
2 |
3 |
||
|
NºDE MENORES |
0 |
462 € |
600 € |
738 € |
|
1 |
700 € |
738 € |
877 € |
|
|
2 |
838 € |
877 € |
1.015 € |
|
|
3 |
977 € |
1.015 € |
1.015 € |
|
|
4 ou máis |
1.015 € |
1.015 € |
1.015 € |
|
Que é unha “unidade de convivencia” e por que se utiliza para determinar canto se cobra?
Con carácter xeral, unha unidade de convivencia está formada polas persoas que viven xuntas, unidas por vínculo familiar ou como parella de feito, ata o segundo grao de consanguinidade ou afinidade, ou adopción, garda con fins de adopción ou acollemento familiar permanente. O feito de viviren xuntas implica que algúns gastos se comparten e por iso tamén se adapta a cantidade para cobrar.
Todo o mundo recibirá a mesma cantidade?
Non, depende dos seus ingresos previos. A prestación que finalmente se vai a recibir vai calcularse como a diferenza entre os ingresos mensuais que teña a persoa ou a unidade de convivencia e a renda garantida polo IMV para cada caso.. Por exemplo, un fogar con catro persoas ten dereito a 877 euros. Se os seus ingresos mensuais son de 300 euros, a prestación mensual será de 577 euros.
As familias cun só pai/nai teñen algunha protección adicional?
Si, haberá un complemento de 100€ mensuais por cada menor para os fogares monoparentais ou monomarentais.
Teranse en conta o gasto que supón o aluguer dunha vivenda?
Si, no Regulamento da Lei contemplaranse posibles incrementos da cantidade para percibir en forma de IMV cando se acrediten gastos de aluguer da vivenda habitual.
Cada canto se cobrará?
O IMV vai cobrarse mensualmente en 12 pagas.
É compatible con outros ingresos?
Si. Mentres non se supere o limiar establecido, a prestación é compatible con outros ingresos, incluídos os laborais e os obtidos polos traballadores autónomos/ as. Isto permite ampliar a cobertura da prestación. Non se dirixe só a persoas sen ningún ingreso ou a persoas desempregadas, senón tamén a persoas e fogares con baixos ingresos e empregos precarios.
Ademais, o IMV tamén será compatible con outras axudas sociais de carácter finalista, tales como bolsas ou axudas para o estudo, axudas por vivenda, axudas de emerxencia, e outras similares.
Cales son os requisitos para solicitar o Ingreso Mínimo Vital?
O IMV establece unha “renda garantida” en todo o territorio nacional para todas as persoas que cumpran os seguintes requisitos:
- Ter entre 23 e 65 anos, ou 18 anos se hai menores a cargo.
- Cumprir un ano de residencia legal en España.
- Vivir independentemente polo menos 1 ano no caso de familias e 3 anos no caso de persoas soas.
- No caso de unidades de convivencia, formarse polo menos 1 ano antes da solicitude.
- Solicitar previamente as prestacións ás que se puidese ter dereito.
- Estar inscritas como demandantes de emprego
Máis aló destes requisitos básicos, o acceso ao Ingreso Mínimo Vital dependerá exclusivamente do nivel de ingresos e do patrimonio da persoa que o solicite. Calquera persoa cuns ingresos inferiores á renda garantida polo Ingreso Mínimo Vital e un patrimonio menor ao máximo establecido, poderá ser beneficiaria do IMV.
Existen excepcións á obrigación de cumprimento dos requisitos?
Si, contemplaranse ademais algunhas circunstancias especiais para colectivos como as persoas vítimas de trata, explotación sexual ou violencia de xénero, que acreditarán esta condición a través dun informe emitido polos servizos que as atenden ou polos servizos sociais públicos.
Ademais, no Regulamento de desenvolvemento da Lei estableceranse excepcións tamén ao requisito de inscrición como demandante de emprego.
Cal é o nivel máximo de ingresos para poder percibilo?
Existirá dereito a percibir o IMV a condición de que os ingresos da persoa ou unidade de convivencia sexan inferiores á renda garantida. De modo que os ingresos mensuais máximos deben ser menores a 462 euros no caso dunha persoa adulta que viva soa e increméntanse outros 139 euros máis ao mes por cada persoa adicional, adulta ou menor, que conviva na unidade de convivencia ata un máximo de 1.015 euros ao mes.
Para que período de tempo se calculan os ingresos máximos?
Existen dous posibles casos:
- O IMV pódese solicitar se os ingresos totais do ano anterior son inferiores á renda garantida anual segundo o número de persoas que forman parte da unidade de convivencia: de 5.500 euros aproximadamente para unha persoa soa ata 12.000 euros aproximadamente como máximo para o caso dunha parella con tres fillos/as, por exemplo.
- Tamén se pode solicitar se durante o tempo transcorrido do ano actual se obtiveron ingresos que, en termos anuais, estarían por baixo desta cifra. Isto permitirá atender ás persoas que se viron afectadas pola crise da COVID-19. Nestes casos, cando se teñan os datos de todo o ano levarase a cabo un axuste da prestación en función dos ingresos reais.
Cal é o patrimonio máximo para poder percibilo?
O patrimonio máximo permitido para poder ter dereito a percibir o IMV é de 3 veces a contía anual da prestación para cada un dos casos, restando posibles débedas que se teñan e sen ter en conta o valor da vivenda habitual. O límite de patrimonio neto tamén aumentará segundo o número de persoas que vivan na unidade de convivencia. Por exemplo, para unha persoa soa o patrimonio máximo será de aproximadamente 16.000 euros, e para fogares con 4 ou máis persoas poderá ser como máximo de aproximadamente 43.000 euros.
No cadro seguinte pódense observar os casos máis habituais:
|
PATRIMONIO NETO MÁXIMO €/ANO |
Nº PERSOAS ADULTAS |
|||
|
1 |
2 |
3 |
||
|
Nº DE MENORES |
0 |
16.614 € |
23.260 € |
29.905 € |
|
1 |
23.260 € |
29.905 € |
36.551 € |
|
|
2 |
29.905 € |
36.551 € |
43.196 € |
|
|
3 |
36.551 € |
43.196 € |
43.196 € |
|
|
4 ou máis |
43.196 € |
43.196 € |
43.196 € |
|
Como poido solicitar o Ingreso Mínimo Vital?
O acceso á prestación poderase facer, desde o 15 de xuño, mediante unha solicitude da persoa interesada polas canles telemáticas (a sede electrónica da Seguridade Social, na que ademais haberá un asistente virtual e un simulador, así como un número 900) que a Seguridade Social vai poñer ao dispor de todos os cidadáns/ as.
Ademais, tamén se poderá enviar a documentación por correo ordinario.
Por último, asinaranse convenios coas Comunidades Autónomas e as Entidades Locais para que poidan axudar ás persoas interesadas a realizar a solicitude.
Se a nosa familia é beneficiaria da asignación económica por menor a cargo debe realizar a solicitude?
Non, a Seguridade Social concederá de oficio o IMV ás familias beneficiarias da devandita prestación, a condición de que cumpran os requisitos establecidos na Lei.
Que documentación será necesario presentar para solicitalo?
Será necesario presentar os seguintes documentos:
- Para acreditar a identidade: DNI, libro de familia, ou certificado de nacemento.
- Para acreditar a residencia legal en España: inscrición no rexistro central de estranxeiros, tarxeta de familiar de cidadán da Unión Europea ou autorización de residencia.
- Para acreditar o domicilio en España: certificado de empadroamento.
- Para acreditar a existencia da unidade de convivencia: certificado de empadroamento, líbro de familia, certificado do rexistro civil, ou inscrición no rexistro de parellas de feito.
É necesario acreditar os ingresos e o patrimonio do que se dispoñen?
Non, esa comprobación realizaraa de maneira automática o Instituto Nacional da Seguridade Social contando coa información da Facenda Pública. De feito, unha vez acreditados os requisitos de idade e tempo de residencia legal en España, etc. a propia Seguridade Social comprobará cos datos dos que xa dispón, os ingresos e o patrimonio do solicitante e calculará a prestación correspondente.
Será necesario facer a Declaración do IRPF para poder solicitalo?
Non, non fai falla. Basta con cumprir cos requisitos básicos xa explicados. Da comprobación dos datos de ingresos encargarase a propia Seguridade Social.
Cando se pode empezar a solicitar?
O Ingreso Mínimo Vital poderase solicitar desde o 15 de xuño, aínda que todas as que se pidan ata o 15 de setembro terán carácter retroactivo desde o 1 de xuño.
Ata cando podo percibilo?
Esta prestación é indefinida. Isto quere dicir que se seguirá cobrando mentres dure a situación de falta de ingresos, aínda que a súa contía adaptarase no caso de aumento ou perda de ingresos laborais ou doutro tipo cos que o IMV é compatible. A partir de que sexa concedida, o único control que se realizará será o do mantemento da situación de falta de ingresos. É dicir, a Seguridade Social comprobará de maneira regular que efectivamente esa persoa ou unidade familiar segue necesitando esta prestación.
Que pasa se mentres percibo o Ingreso Mínimo Vital encontro un emprego ou empezo a traballar por conta propia?
Poderás seguir gozando da prestación, que unicamente se reducirá ao ter en conta os teus maiores ingresos. Con todo, existirá un complemento ou “estímulo ao emprego”: unha parte deses novos ingresos que obteñas non computarán para o cálculo da prestación. Deste xeito, garantirase que os teus ingresos totais finais (salario ou ingresos como autónomo/a + IMV) sexan maiores.
Nese caso, a única obrigación que tes é a de informar á Seguridade Social do cambio na túa situación.
Que pasa se mentres percibo o Ingreso Mínimo Vital perdo os ingresos (salariais ou por conta propia) que tiña?
En tal caso a contía da prestación que percibas incrementarase de maneira proporcional para garantir que ti ou a túa unidade de convivencia alcanza os niveis de renda garantida polo IMV.
Nese caso, a única obrigación que tes é a de informar á Seguridade Social do cambio na túa situación.
O Ingreso Mínimo Vital é compatible coas rendas mínimas das Comunidades Autónomas?
Si, éo. O IMV é un chan de ingresos mínimos que o Goberno asegura en todo o país, pero que as CCAA poden complementar, ben sexa para adaptalo aos diferentes niveis de prezos que existen nuns territorios e outros, ou ben para establecer complementos, por exemplo, de vivenda ou por outras circunstancias que as CCAA consideren.
Existe algunha outra vantaxe por ser beneficiario/a de o Ingreso Mínimo Vital?
Si, ser beneficiario/a de o IMV vai dar dereito á exención das taxas universitarias polo estudo de títulos oficiais polo menos durante o curso 2020/2021.
Cal é a diferenza coa RISGA?
A contía do IMV é lixeiramente superior á media das Rendas Mínimas de Inserción das Comunidades Autónomas en 2018 (463,1€). O problema principal da maioría destas rendas autonómicas ata o de agora non estivo tanto na “contía” da prestación, senón na alta porcentaxe de poboación potencialmente beneficiaria que non tivo acceso a elas. O obxectivo do IMV é aumentar a cobertura das rendas de inserción das CCAA, simplificando os trámites de acceso, para que ningunha persoa en situación de vulnerabilidade quede desamparada. Con todo, as CCAA poden complementar estas rendas garantidas, e de feito cabe esperar que sexa así en moitas comunidades.
Cantos fogares poderán ser beneficiarios do IMV?
Estímase que polo menos 850.000 fogares poderán ser perceptores do IMV en todo o Estado.
Vai o Ingreso Mínimo Vital a desincentivar a procura de emprego? A xente prefire quedar na casa e non traballar se lle dan unha axuda social…
Tal e como informa o Goberno do Estado, “ninguén quere ter menos ingresos se pode elixir”, sinalando que noutros países onde se puxeron en marcha medidas similares “mellora a situación persoal das beneficiarias e a longo prazo as posibilidades de atopar emprego”.
Doutra banda, hai que ter en conta o Estado Español ten uns niveis de desemprego historicamente moi altos que impiden que toda persoa que queira, poida traballar. Ademais, moita xente que traballa vese obrigada a aceptar traballos precarios (temporais ou a tempo parcial) que lles impiden alcanzar uns ingresos suficientes. Case un 15% de quen antes desta crise tiñan un emprego eran traballadores/as pobres.
Ademais, segundo defende o Goberno do Estado, o IMV está deseñado para xerar incentivos ao emprego e ao emprendemento. En primeiro lugar, porque, a diferenza doutras prestacións ou axudas sociais, a súa percepción é compatible con ter un traballo ou se establece como autónomo/a, o cal vai axudar a evitar que quen o cobra acaben na economía informal. En segundo lugar, porque se vai a establecer un mecanismo de incentivo polo cal os ingresos obtidos co traballo ou coas actividades profesionais reduzan nunha cantidade menor a prestación de IMV de modo que se premie a quen logra un emprego ou monta o seu negocio.
Como se vai a asegurar que o Ingreso Mínimo Vital non o vaia a cobrar xente que vive nunha economía somerxida, impedindo que chegue á xente que o necesita realmente?
“Ninguén traballa na economía informal por gusto” afirma a web do Ministerio de Sanidade engadindo a continuación que o IMV “está deseñado” para desincentivar esa economía informal, xa que, a diferenzas da gran maioría de prestacións e axudas sociais, é compatible coa percepción de ingresos salariais ou das actividades dos autónomos/ as. “En todo caso, ninguén que o necesite vai quedar sen percibir o IMV”.
Como se vai a financiar o IMV?
Igual que o resto de prestacións da Seguridade Social, como as pensións, ou o desemprego. “Este é o momento para poñer todos os recursos necesarios no escudo social e as medidas de reactivación económica para saír da actual crise sanitaria. O Banco Central Europeo puxo en marcha un programa de expansión monetaria que asegura que podamos financiarnos a moi baixos tipos de interese actualmente”, sinala a web estatal. Nela tamén se recolle que “o Acordo de Goberno contempla algunhas medidas de mellora da progresividade do noso sistema tributario, reducindo algúns privilexios fiscais que existen actualmente, que cando se vaian poñendo en marcha van permitir que reduzamos a brecha de ingresos públicos sobre o PIB (de case 7 puntos porcentuais) que nos separa da media da Unión Europea”.
